Wat als je geen grenzen (meer) hebt…

Het besef dat ik door alle trauma’s in mijn leven geen grenzen meer had, was recentelijk nog écht binnengedrongen. Ik vergelijk het met een hele grote gele bulldozer die keer op keer over en door mijn grenzen heen is gegaan al vanaf mijn 3e levensjaar tot mijn 40ste levensjaar. Het besef dat je geen grenzen meer hebt is confronterend en tegelijk ook de eerste stap in de heling.

En hoe moeilijk is het voor iemand die geen grenzen kent en daar in beginsel ook niet van bewust is? De maatschappij zegt “je moet je grenzen stellen”. Maar wat als jij geen grenzen (meer) kan stellen door diverse traumatische ervaringen of een hardnekkige overtuiging die jou daarin belemmerd? En wat als je grenzen gaat stellen? Want grenzen stellen voor jezelf kan ook betekenen dat je niet meer behoort tot bepaalde (familie) systemen, groepen of specifieke mensen waar je jaar en dag mee samen hebt geleefd.

Vanuit systemisch oogpunt is dat een van de pijlers waarop een mens handelt binnen systemen; binding, erbij willen horen. En veranderen in je gedrag kan betekenen dat mensen je anders gaan zien en zeggen niet meer van je ‘op aan te kunnen’ omdat wat jij voorheen deed zonder morren, je nu wellicht anders naar kijkt en voorwaarden schept aan deze activiteit of dienst. Dit kan voorkomen in je familie, bij vrienden, de buurt en/of op je werk. In ieder systeem is het min of meer aanpassen aan de daarbinnen geldende orde en regels, wat op zich geen probleem is mits je jezelf niet verloochend.

Bulldozer over mijn grenzen

In mijn eigen situatie kwam ik er op een gegeven moment achter dat ik gewoon géén grenzen meer had. Dát besef en dit hardop uitspreken raakte me, het werd duidelijk dat heel veel dierbare mensen die het dichtst bij me stonden, vanuit mijn familiesysteem in mijn jeugd en de jaren daarna met een grote gele bulldozer constant over mijn grenzen zijn gedenderd. Zowel over grenzen die ik hardop uitgesproken had, als over de ongeschreven maar o zo duidelijke regels die in ons sociaal en maatschappelijk verkeer gelden. Maar ook mensen op werkgebied die dichtbij mij stonden, die ik in vertrouwen nam en waar ik voor door het vuur zou gaan.

Seksueel misbruik is zo’n duidelijk voorbeeld, wat geen woorden nodig heeft om aan te geven dat hier geen respect is geweest voor de grens van een persoon. Maar ook een narcistische ouder die constant over de grenzen van haar kind heen walst en misbruik van het kind maakt op diverse gebieden, terwijl een kind loyaal is én wil blijven aan zijn ouders en het familiesysteem. Beide heb ik meegemaakt, heeft me gemaakt tot wie ik ben en dit laat ik niet verder mijn leven bepalen.

Systemisch werk heeft mij wel doen inzien dat iedere dader is in het verleden ook zelf een slachtoffer is geweest. Dit praat hun daden niet goed want je bent zelf verantwoordelijk voor je daden en je eigen levenslessen die je te leren hebt maar het gaf mij wel veel inzichten en antwoorden op vragen als waarom? Tevens gaf het mij het verdere inzicht dat als ik dit patroon wilde veranderen van geen grenzen hebben en misbruik maken, ik hier zelf het heft in eigen handen diende te nemen. Zelf verantwoordelijkheid en regie op je eigen leven pakken. Voorheen was het met oud en nieuw altijd de vraag welke dramatische of traumatische ervaringen er dit jaar weer op de planning stond, je leefde min of meer hiernaar. Sinds ik in mijn proces hieraan werk heb ik geen dramatische ervaringen meer, heb ik al een paar jaar ‘rust’ in mijn leven en tijd om aan mezelf te werken.  Heb ik meer grip en vooral meer geluk in mijn leven. Het heeft mij veel inzichten gegeven en enkele dierbare personen gekost, waarvan het beter is dat ze op een afstand blijven hoe moeilijk dat ook is vanuit loyaliteit van een kind naar de ouder(s) toe.

Grenzen en veiligheid

Wanneer je grenzen met regelmaat worden overschreden, raakt dit je vaak ook in je psychische veiligheid. Want grenzen en veiligheid gaan hand in hand. Je lichaam kan bij veel grensoverschrijdende gebeurtenissen in een constante alertheid staan. De angst, het trauma zit opgeslagen in je lichaam. De beweging die je op het moment van de gebeurtenis had willen maken, maar niet kon maken door welke reden dan ook zit nog vast en wil naar buiten.

Het nadeel van gekwetst te worden en zeker door personen die je nauw aan het hart staan is dat je geen veiligheid meer ervaart, zelfs de mensen waarmee je samenleeft zal je altijd met een bepaalde vorm van argwaan bekijken en soms wellicht in bepaalde situaties uitdagen als bevestiging van jouw gedachte en overtuiging dat niemand meer te vertrouwen is. En het is logisch dat je deze overtuiging hebt, zeker na wat je is overkomen. Ook ik had wantrouwen, argwaan, ik bedoel…. Als ik zelfs mijn eigen familie niet meer kon vertrouwen en er altijd iets achter moest gaan zoeken want als ik dat niet deed werd ik hierdoor verrast, overvallen, gekwetst en leeggezogen qua energie.

Na zo lang in een overlevingsmodus te staan, constante spierspanning in het lichaam, constant bezig zijn met zorgen voor een ander en mijn eigen behoeften, mijn eigen grenzen opzij te zetten maakt dat je jezelf tegen gaat komen op een gegeven moment. Voor mij is de climax in 2019 dé reden geweest om alles radicaal te veranderen. En dat is eng, want je gaat een weg inslaan waarvan je niet weet wat je allemaal tegen kan komen.

Lichaamsgericht werk met paarden

Door lichaamsgericht werk samen met de inzet van dieren, in dit geval paarden wordt de blokkade in het lichaam zichtbaar gemaakt. Een proces van heling begint altijd met het opbouwen van veiligheid, hoe klein dan ook m.b.v. hulpbronnen. En samen met de hulpbronnen ga je (opnieuw) leren voelen in het lijf, vanuit het hier & nu. Vaak krijg ik de vraag of het hele trauma in alle hevigheid opnieuw beleeft dient te worden, gelukkig is dat niet het geval. Wanneer iemand weer kan leren voelen in het lijf, dan mag je erop vertrouwen dat lichaam en geest goed samenwerken en alleen dat aanbiedt waarmee op dat moment gewerkt kan worden. De rest volgt vanzelf wanneer de tijd daar rijp voor is, en alles vanuit vertraging. Want vanuit vertraging kan iets in kleine hapbare stukjes doorleefd en geïntegreerd worden in het leven. Op het moment dat er meer aangeraakt en onderzocht zou willen worden dan handelbaar, zorgt zowel het lichaam als het paard er voor dat het klaar is voor die dag. Het paard helpt mee jouw grenzen te bewaken.

Door de stapsgewijze aanpak wordt het trauma erkend en het mag de beweging afmaken die het destijds had willen doen. Door oefeningen en opdrachten te doen met veiligheid en grenzen kan je weer aan je herstel gaan bouwen. De paarden zijn echt ideaal om je hierbij te helpen en te begeleiden. Zowel in het weer leren voelen in je lichaam, veiligheid creëren, evenals grenzen ervaren en stellen.

Heel lang had ik de wens: ‘een lichter en luchtiger leven’. Deze wens ben ik nu zelf aan het realiseren door verantwoordelijkheid te pakken en regie te hebben op mijn leven. Grenzen stellen en daarvoor staan. Het hele opleidingstraject is voor mijzelf gelijk ook een verwerkingsproces en helingproces geweest. Momenten waarin veel zichtbaar en verwerkt werd en momenten waarop ik dacht stil te staan wat mijn ziel en lichaam nodig had. Tuurlijk wordt ik nog wel eens op de proef gesteld, wie niet in het leven. Echter nu kan ik met liefde, passie en plezier weer leven. Dankbaar voor alles wat dit traject mij heeft gebracht samen met de paarden.

En wellicht moet ik misschien zeggen: “wat als er geen grenzen zijn, geen belemmeringen meer? Dan is heel veel mogelijk…..”.Wil jij ook stappen zetten in je leven, trauma’s en verliezen verwerken en integreren, patronen (h)erkennen en doorbreken? Neem dan contact met mij op om te zien waar ik je bij kan helpen of kijk op www.zenacoaching.nl/agenda voor meerdaagse workshops met lotgenoten van een specifiek thema.